Rouw en troost. Over Patricia de Martelaere en het verlangen naar ontroostbaarheid

Hoe verhoudt rouw zich tot liefde? En wat biedt troost? Kun je rouwen om het klimaat? In de filosofieweek ‛Rouw en troost’ in februari aan de ISVW verzorg ik een lezing over Patricia de Martelaere en het verlangen naar ontroostbaarheid.

Rouw en troost

Afscheid en rouw zijn onlosmakelijk aan het leven verbonden. We krijgen er vroeg of laat allemaal mee te maken, in zeer verschillende vormen. Maar in een maatschappij waar de maakbaarheid van het leven en het nastreven van geluk centraal staan, gaan we het gesprek over rouw vaak uit de weg.

Tijdens deze cursusweek zullen we dit gesprek juist opzoeken. Wat betekent rouw en hoe breed kunnen we dit concept opvatten? Hoe hangen rouw en liefde met elkaar samen? Op welke manieren kan aan rouw uiting worden gegeven, en welke rol spelen de tijd en ons geheugen hierbij? Uiteraard gaan we daarbij ook in op het thema troost: wat betekent troost en waarin kunnen we troost vinden? Wat is de rol van rituelen en muziek? En willen rouwenden eigenlijk wel getroost worden?

Aan de hand van denkers als Freud, Iris Murdoch, Patricia de Martelaere, Confucius en Zhuang Zi, Michael Cholbi en Martha Nussbaum staan we uitgebreid stil bij de conceptualisering van rouw: wat is rouw eigenlijk en hoe verhoudt rouw zich tot liefde? Vervolgens gaan we in op verschillende vormen van rouw. Hoe rouwen mensen bijvoorbeeld om het klimaat? Op welke manier wordt in oosterse filosofieën naar rouw gekeken? Welke narratieven over rouw kunnen we ontdekken in de literatuur en welke rol speelt de uitvaart in het rouwproces? Daarna staan we stil bij verschillende bronnen van troost, zoals al of niet religieuze rituelen, poëzie en muziek. Ook staan we stil bij begrippen als ‘ontroostbaarheid’, ‘rouwverwerking’ en ‘rouwhallucinaties’.

Met bijdragen van Douwe Draaisma, Jannah Loontjens, Paul van Tongeren, Katrien Schaubroeck, Tomas Serrien, Wouter Kusters, Roos Slegers, Michel Dijkstra, Carolien van Welij, Ben Schomakers, Krina Huisman, Laurens ten Kate, Mariska van Dam , Florian Jacobs en Eva van Keulen. Moderatie door Martha Claeys.

Meer informatie zie de website van ISVW.