HET EXPERIMENT – Afvallen met bacteriën. Eva Boon over niet-weten
Een simpele oplossing voor overgewicht: door darmbacteriën te veranderen verlies je gewicht. Maar begrijpen we ook hoe dat werkt? Ik sprak filosoof Eva Boon.
Experiment Gewichtsverlies bij muizen na een maagverkleining is mede te danken aan een verandering van darmbacteriën.
‘Een maagverkleining is zelfs niet nodig. Een transplantatie van de darmbacteriën van een muis die zo’n operatie heeft ondergaan naar een andere muis leidt ook tot gewichtsverlies’, vertelt bioloog en wetenschapsfilosoof Eva Boon. ‘Dat is een geweldig onderzoeksresultaat. Maar als je preciezer kijkt, kom je erachter dat we de conclusie van dit onderzoek helemaal niet kunnen verantwoorden. We weten niet hoe die causale processen precies verlopen. We weten niet eens hoe we gemeenschappen van bacteriën moeten beschrijven en classificeren.
De artsen en microbieel ecologen hebben daarbij een verschillend begrippenkader. De medici gaan ervan uit dat bepaalde groepen bacteriën verantwoordelijk zijn voor het effect van gewichtsverlies. De microbieel ecologen zeggen dat de interacties tussen de bacteriën juist een rol spelen, niet de bacteriën zelf. Maar dit experiment past in beide theoretische kaders en slaat daardoor een brug tussen de vakgebieden. Het is fascinerend dat het soms niet uitmaakt dat we een onderzoeksresultaat niet kunnen verklaren.
Ik stapte over naar de filosofie om meer te weten te komen over categorisatie en causaliteit. Na drie jaar besef ik: er is niet één antwoord en niemand verwacht dat. Dat schept de ruimte om genuanceerd een probleem te analyseren. Dat het niet erg is dat we sommige dingen niet weten, heb ik geleerd van de filosofie. Voor een wetenschapper is dat verschrikkelijk, maar voor een filosoof normaal.’
Gepubliceerd in Filosofie Magazine, juni 2018. Illustrator: Bas van der Schot.
Iedere maand interview ik een filosoof over een wetenschappelijk experiment voor de rubriek ‘Het Experiment’. Lees meer voorbeelden hier.
