Levenskunst – Rosa Luxemburg ‘Wees rustig en vrolijk, ondanks alles’
Vorig jaar las ik de brieven van Rosa Luxemburg en koos ik dit citaat voor de Levenskunstkalender: ‘Zo is het leven en zo moet men het aanvaarden, onversaagd en glimlachend – ondanks alles.’
Wees rustig en vrolijk, ondanks alles
‘Wees rustig en vrolijk, ondanks alles’ – die opdracht geeft Rosa Luxemburg in meerdere brieven die ze schrijft vanuit gevangenschap. Hoe erbarmelijk de omstandigheden ook zijn, hoeveel zorgen je ook hebt om de wereldgeschiedenis, het belangrijkste blijft volgens Luxemburg ‘dat je mens blijft’. En dat betekent ‘vastberaden en helder en vrolijk zijn’, want ‘jammeren is een zaak voor de zwakken’.
In een van haar brieven noemt ze Goethe als voorbeeld die met koele gelatenheid boven de dingen stond. ‘Ik verlang niet dat je dicht als Goethe, maar zijn levensopvatting – de universele belangstelling, de innerlijke harmonie – kan iedereen zich eigen maken, of op zijn minst nastreven.’ Hoe dat praktisch eruit kan zien, toont ze in haar brieven: door zich te verheugen op de lente, te genieten van een mooi boek, met aandacht te kijken naar de wolken, een bloeiende hyacinth of een hommel. ‘Hoe mooi is de wereld en het leven.’
De scheurkalender Levenskunst van Filosofie Magazine biedt levenswijsheden uit de westerse en oosterse filosofie. Lees hier meer bijdragen van mij voor de Levenskunst-kalender.
