HET MOMENT – Daniël Rovers over Walter Benjamin: ‘Benjamin heeft me wakker gemaakt als lezer en als schrijver’
Voor mijn rubriek Het Moment in Filosofie Magazine sprak ik Daniël Rovers, schrijver van essays en romans. Bakvis (2018) is zijn laatste essaybundel.
HET MOMENT
‘Berlijn was al ontdekt, Keulen had nog iets beloftevols. Ik was begin twintig en ging elk jaar met een vriend een paar dagen naar Keulen. We bezochten tentoonstellingen en boekwinkels. Die Duitse boekhandels hadden iets utopisch: al die titels die ik nog niet kende, de backlist van Goethe op de hoogste schappen, de grote leren banken. Daar kocht ik Ein Lesebuch van Walter Benjamin – een schatkamer van ruim 700 pagina’s.
Zijn prozadebuut Einbahnstraße was toen de ideale springplank voor mij, een would-be intellectueel die de droom had om schrijver te worden. Benjamin schrijft: “Laat geen gedachte incognito passeren. Hou je notitieboek even streng bij als de politie het vreemdelingenregister.”
Dit avontuurlijke boek met observaties, herinneringen en aforismen is een zelfhulpboek voor schrijvers. Hij formuleert zinnen op zo’n manier dat je om de haverklap een streep in de kantlijn zet en denkt: zo zit het. Neem deze uitspraak, die ik raadselachtig en interessant vind: “Overtuigen is vruchteloos.” Eerst iets sterk presenteren en het vervolgens weer op losse schroeven zetten door de paradoxale formulering – dat is mooi. Het staat onder het kopje “Voor mannen”. Als 21-jarige heb ik het niet onderstreept – op die leeftijd hecht je nog te veel aan overtuigingen. Maar het is een goede les, zeker voor mannen.
Benjamin heeft me wakker gemaakt als lezer en als schrijver. “Verliefde lezer” is de titel van mijn essay over Benjamin. Hij was verliefd op Asja Lacis – aan haar is Eenrichtingstraat opgedragen. En hij was altijd verliefd op wat hij las. Of ik niet zelf die verliefde lezer ben? Ja, dan is Benjamin een vakantieliefde die ik in Duitsland ontmoette en die ik altijd trouw ben gebleven.’
Gepubliceerd in Filosofie Magazine, maart 2019. Fotografie: Maarten Noordijk
