Levenskunst – Susan Neiman over hoop

Susan Neiman: ‘Hoop is geen weten, en is altijd wankel’

Zodra je over hoop spreekt, liggen sentimentaliteit en kitsch op de loer. In Morele helderheid pleit Susan Neiman voor hoop die niet irrationeel is. Er bestaat een kloof tussen hoe de wereld is, en hoe die zou moeten zijn. Ook al zullen we die kloof nooit volledig dichten, toch kunnen we hopen deze kloof te versmallen. Deze wens om het zijn en het moeten samen te brengen is een volstrekt redelijke wens.

Deze Amerikaans-Duitse filosoof noemt hoop een deugd, omdat het vaak zo’n moeite kost om die levend te houden. Cynisme is daarentegen een vorm van luiheid. Het is makkelijk om achterover te leunen, en hoofdschuddend toe te kijken met het idee dat alles alleen maar slechter wordt en er niets aan te doen is. Als je de neiging krijgt om tegen iemand te zeggen ‘wees realistisch’, moet je kritisch naar jezelf gaan kijken: koester je nog wel je idealen?

De scheurkalender Levenskunst van Filosofie Magazine biedt levenswijsheden uit de westerse en oosterse filosofie. Lees hier meer bijdragen van mij.