Levenskunst – Peter Bieri over autonoom leven
‘Autonoom leven betekent ook: ertegen kunnen dat anderen anders zijn,’ schrijft Peter Bieri. Ik selecteerde dit citaat voor de Levenskunst-kalender van Filosofie Magazine.
De blik van anderen
‘Je autonoom ontwikkelen kan alleen maar betekenen: de blik van anderen het hoofd bieden en doorstaan’, schrijft de Zwitserse filosoof Peter Bieri (1944). Dat is nodig om je leven niet volledig te laten bepalen door de verwachtingen van anderen. De behoefte aan erkenning en de wens van waardering noemt Bieri verleidelijke en gevaarlijke behoeftes: ‘Menigeen wordt door vroegtijdige lof verleid tot een leven waarin hij op een dag wakker wordt met het gevoel dat hij niet aan zichzelf is toegekomen.’
Bieri laat zien dat de blik van anderen je ook kan helpen door je af te vragen: ‘Wat zien anderen aan mij dat ik niet zie?’ Zo kan die blik van anderen zelfbedrog blootleggen. Maar vergeet tegelijkertijd niet dat anderen werkelijk anderen zijn en dat hun oordeel over ons vertekend en verduisterd kan zijn. Autonoom leven betekent dus ook: ertegen kunnen dat anderen anders zijn.
De scheurkalender Levenskunst van Filosofie Magazine biedt levenswijsheden uit de westerse en oosterse filosofie. Lees hier meer bijdragen van mij voor de Levenskunst-kalender.
