Levenskunst – Montaigne over onwetendheid
‘Als je genezen wilt worden van je onwetendheid, moet je ervoor uitkomen’, schrijft Michel de Montaigne. Voor de scheurkalender Levenskunst van Filosofie Magazine selecteerde ik dit citaat uit het essay ‘Over kreupelen’.
‘Al het bedrog op de wereld ontstaat omdat ons de angst wordt bijgebracht voor onze onwetendheid uit te komen’, schrijft Montaigne. We leren om stellige uitspraken te doen. De Franse filosoof houdt juist van woorden die uitspraken nuanceren. Dat zijn woorden als misschien, enigszins, naar verluidt, ik geloof. Als hij kinderen zou moeten opvoeden, zou hij ze leren aftastend te vragen en te reageren. Daarop volgt een opsomming van mogelijke reacties op stellige beweringen: ‘Wat bedoel je daarmee? Ik begrijp het niet. Dat zou best kunnen. Is het waar?’
Een simpel en voor de hand liggend lijstje, maar nog net zo relevant in tijden van fake-news. Volgens Montaigne bestaat er een vorm van onwetendheid die net zo verheven is als kennis. Je hebt inzicht en moed nodig om tot die onwetendheid te komen. Daarvoor moet je af en toe durven zeggen: ‘Ik begrijp het niet.’
De scheurkalender Levenskunst van Filosofie Magazine biedt levenswijsheden uit de westerse en oosterse filosofie. Lees hier meer bijdragen van mij voor de Levenskunst-kalender.
