Levenskunst – Marcus Aurelius over saamhorigheid
‘Elkaar tegenwerken is in strijd met de natuur’, schrijft Marcus Aurelius in zijn Persoonlijke notities. Voor de scheurkalender Levenskunst van Filosofie Magazine selecteerde ik dit citaat.
Wij zijn geboren voor saamhorigheid, schrijft de Romeinse keizer-filosoof Marcus Aurelius (121-180). In zijn stoïcijnse filosofie hebben we allemaal een klein stukje van het goddelijke in ons. Via die goddelijke vonk van het redelijk denken zijn we met elkaar verbonden. Grenzen spelen daarbij geen rol. Wij zijn wereldburgers van de kosmos.
In zijn Persoonlijke notities wisselt Aurelius filosofische reflecties af met praktische oefeningen en adviezen. Zo spoort hij bijvoorbeeld aan om ’s morgens tegen jezelf te zeggen: ‘Vandaag zal ik mensen ontmoeten die bemoeiziek zijn, ondankbaar, agressief, onbetrouwbaar, jaloers, egoïstisch.’ Je moet bedenken dat deze mensen niet weten wat goed en wat slecht is.
Omdat we met iedereen verwant zijn, zijn we ook verwant met deze boosdoeners. Als je je ergert aan anderen of je afkeert van mensen – allemaal vormen van elkaar tegenwerken – ben je dus in strijd met de natuur.
De scheurkalender Levenskunst van Filosofie Magazine biedt levenswijsheden uit de westerse en oosterse filosofie. Lees hier meer bijdragen van mij voor de Levenskunst-kalender.