Levenskunst – Iris Murdoch over nederigheid
Iris Murdoch: ‘Nederigheid is een zeldzame deugd, onmodieus en vaak moeilijk te onderscheiden’
Nederigheid – wat is de status van deze deugd in een prestatiemaatschappij waarin zelfpromotie geen taboe meer is? Filosoof Iris Murdoch noemt eind jaren zestig deze deugd al ‘zeldzaam’ en ‘onmodieus’. In die tijd stonden begrippen als ‘vrijheid’ en ‘moed’ in hoger aanzien. Maar als je een goed mens wilt worden, heb je meer aan de denkrichting van de nederigheid.
Nederig zijn heeft niets te maken met een gebrek aan zelfvertrouwen. Het gaat over het aanvaarden van je eigen nietigheid. Dat betekent het aanvaarden van de dood, van toeval en vergankelijkheid. ‘Omdat de nederige mens zichzelf als niets beschouwt, kan hij andere dingen zien zoals ze zijn’, schrijft Murdoch. De nederige mens is daardoor niet alleen met zichzelf bezig. Een nederig iemand is overigens niet per definitie meteen ook een goed mens, ‘maar het is het meest waarschijnlijk dat juist zo iemand goed kan worden.’
De scheurkalender Levenskunst van Filosofie Magazine biedt levenswijsheden uit de westerse en oosterse filosofie. Dit citaat van Murdoch selecteerde ik uit haar bundel ‘Over God en het Goede’. Lees hier meer bijdragen van mij voor de Levenskunst-kalender.
