Levenskunst – Filosoof Simone Weil over aandacht

 in Levenskunst

Voor de scheurkalender Levenskunst van Filosofie Magazine, selecteerde ik dit citaat van filosoof Simone Weil uit haar essay ‘Overwegingen over de goede manier van studeren bij het onderwijs’.

Simone Weil: ‘De aandacht is een inspanning, wellicht de zwaarste die er is, maar het is een negatieve inspanning’

Trilsignalen van je telefoon negeren, een e-mail die binnenkomt niet lezen – je moet sterk zijn om die afleidingen te negeren. Met al die innerlijke gevechten lijkt aandacht een kwestie van wilskracht te zijn. De Franse filosoof Simone Weil (1909-1943) wijst erop dat aandachtig zijn géén daad van wilskracht is. Zij geeft het voorbeeld van een docent die zegt: ‘Nu moeten jullie goed opletten’. De leerlingen zullen hun spieren spannen, wenkbrauwen fronsen, misschien zelfs hun adem inhouden – maar ze hebben niet opgelet.

Aandacht is niet iets dat je met inspanning kan afdwingen. Het heeft meer te maken met afwachten, je open stellen – in die zin is het een ‘negatieve inspanning’. Staat je telefoon op stil, is wifi uit, en lukt het nog steeds niet om je te concentreren? Niet opgeven. Het vermogen tot aandacht kun je ontwikkelen volgens Weil: ‘In geen geval is een poging tot aandacht vergeefs.’

Meer lezen over Simone Weil? Voor de website filosofie.nl schreef ik een inleiding over haar. Lees hier mijn interview met schrijver Maarten van der Graaff over Weil.

De scheurkalender Levenskunst van Filosofie Magazine biedt levenswijsheden uit de westerse en oosterse filosofie. Lees hier meer bijdragen.

Aanbevolen Berichten