Iris Murdoch over kunst
‘Van kunst genieten is het oefenen in de liefde voor de deugd,’ schrijft romanschrijver en filosoof Iris Murdoch. Voor de scheurkalender Even stilstaan van Filosofie Magazine schreef ik een stukje over het belang van kunst volgens Murdoch.
Kunst beteugelt je zelfobsessie
Mensen zijn zelfzuchtig, stelt schrijver en filosoof Iris Murdoch. Maar we kunnen onszelf moreel verbeteren, en kunst kan daarbij een belangrijke rol spelen. Als je van schoonheid in een kunstwerk geniet, ben je niet alleen maar met jezelf bezig. Je verlaat de privé-fantasie: ‘het web van zelfverheerlijkende wensen en dromen.’
Een goed kunstwerk beteugelt je zelfobsessie en geeft je daardoor de kans om de wereld te zien zoals die is. Kunst kan namelijk tonen hoe anders de wereld eruit ziet als je er objectief naar kijkt. De grootste werken laten dat zó duidelijk zien dat ze je schokken en in verrukking brengen, ‘gewoon omdat we het helemaal niet gewend zijn om naar de wereld te kijken.’ Van kunst genieten – maar ook van de natuur – is een geestelijke oefening die voor iedereen beschikbaar is en toegang geeft tot het juiste leven. Lees bijvoorbeeld Tolstojs Anna Kareninaof Oorlog en vrede. Murdoch noemt alleen de grootste namen.
Meer lezen over Iris Murdoch? Voor filosofie.nl schreef ik een inleiding over haar.
De scheurkalender Levenskunst van Filosofie Magazine biedt levenswijsheden uit de westerse en oosterse filosofie. Lees hier meer bijdragen van mij.
