HET MOMENT – Gershwin Bonevacia over Descartes: ‘Ik werd me ervan bewust dat ik mezelf ontkende’

Voor mijn rubriek ‘Het Moment’ in Filosofie Magazine sprak ik Gershwin Bonevacia, schrijver en stadsdichter van Amsterdam.

HET MOMENT

‘Ik durfde nooit te vertellen wat ik dacht. Als ik hardop voorlas in de klas en een woord als “enthousiasme” zag staan, verzon ik ter plekke iets anders, omdat ik wist dat ik het niet kon uitspreken. Als ik mijn achternaam verkeerd schreef, kwam ik met smoesjes en verklaringen. Ik had moeite met Engels, met het spreken van mijn moedertaal Papiamento. Ik zat achter in de klas en ik dacht over alles na: wat ik om me heen zag, wat de juf of meester vertelde. Maar ik zei niets. Ik was altijd bang dat ik als dom gezien werd.

Op de middelbare school kwam ik erachter dat ik dyslexie heb. Ik was niet dom – mijn hersenen functioneerden alleen anders. Ik was veertien toen ik bij het vak mens en maatschappij de vraag kreeg van wie de uitspraak “Ik denk, dus ik ben” is. Thuis zocht ik het antwoord meteen op. Ik denk, dus ik ben – die zin is zo klein en tegelijkertijd allesomvattend. Toen betekende die zin voor mij dat ik er mag zijn. Ik had altijd mijn gedachten van mezelf losgekoppeld. Als ik aan het denken was, was ik iemand anders dan in de buitenwereld. Ik werd me ervan bewust dat ik mezelf ontkende – dat ik er níét was.

Ik begon te accepteren wie ik ben, en dat ik dyslectisch ben. Uit Descartes’ uitspraak ontstond het gedicht “Steel de tijd van mijn moeder niet”. Van het praktijkonderwijs ging ik via vmbo en mbo studeren aan het hbo. Uiteindelijk heb ik een master filosofie en politiek gedaan. Het denken, dat ik eerst niet durfde te uiten, nam ik serieuzer en werd mijn wapen als schrijver en dichter. Door mijn dyslexie was ik opgegroeid met een scheve fundering. Descartes’ uitspraak zorgde ervoor dat die fundering iets rechter werd.’

Gepubliceerd in Filosofie Magazine, mei 2020. Fotografie: Maarten Noordijk.