HET EXPERIMENT – Besparen of verspillen? Miriam Rasch over AI

‘Alexa, turn on the lights’. Met een slimme speaker is zo’n spraakcommando genoeg om de lampen in huis aan te laten springen. Handig, toch? Ik sprak filosoof Miriam Rasch.

Experiment Wat gaat er schuil achter de technologie van kunstmatige intelligentie? Onderzoekers maakten een anatomische kaart van de benodigde grondstoffen, menselijke arbeid en data.

‘Als we op het punt staan om een slim apparaat in huis te halen, zouden we stil moeten staan bij het planetaire verhaal dat erachter ligt’, zegt filosoof en literatuurwetenschapper Miriam Rasch. ‘“Anatomy of an AI system”, een wetenschappelijk artikel in een bijzondere vorm, maakt je daar bewust van. Het bestaat uit een essay en een gedetailleerd schema dat de processen zichtbaar maakt die nodig zijn voor het gebruik van een slimme speaker, de Amazon Echo. Het schema geeft in één oogopslag inzicht in de gelaagdheid van samenhangende problemen: vervuiling van de leefomgeving bij het delven van grondstoffen, het dagelijks lijden van de mensen die werken in de fabrieken en mijnen, en al die problemen rondom privacy en data surveillance.

De posthumanistische filosoof Donna Haraway benadrukt in haar werk eveneens die verbondenheid van alles wat zich op deze aardbol afspeelt. De fabricage van technologie staat niet los van mensen, dieren, planten, bacteriën en de rest van de natuur – het is één groot ecosysteem.

“Anatomy of an AI system” maakt een koppeling tussen het persoonlijke moment dat je een slim apparaat gebruikt en het grote verhaal daarachter. Zo leer je met een planetaire blik te kijken en wordt de discrepantie in de tijd zichtbaar: met je stemcommando bespaar je een paar seconden ten koste van grondstoffen die al miljoenen jaren oud zijn.’

Gepubliceerd in Filosofie Magazine, mei 2019. Illustrator: Bas van der Schot.

Iedere maand interview ik een filosoof over een wetenschappelijk experiment voor de rubriek ‘Het Experiment’. Lees meer voorbeelden hier.