HET EXPERIMENT – I voted. Jenneke Evers over verkiezingen en algoritmes
Hoe kun je de opkomst van verkiezingen verhogen? Door aan je Facebook-vrienden te laten weten dat jij al wel gestemd hebt. Voor Filosofie Magazine sprak ik met filosoof Jenneke Evers.
Experiment Een Facebook-bericht met informatie over de verkiezingen of een aanmoediging om te stemmen werkt: meer mensen gaan naar de stembus. Vooral als een goede vriend laat weten: ‘I voted’.
‘Dat in de offline-wereld vrienden invloed hebben op de opkomst, was al bekend,’ vertelt jurist en politiek filosoof Jenneke Evers die onderzoek doet naar data-analyse in de publieke sector. ‘Uit dit experiment blijkt dat goede vrienden die invloed ook via sociale media hebben: een avond lang discussiëren is niet nodig. Facebook-gebruikers kregen een aansporing om te stemmen, een link naar de stemlokalen en een button waarmee je kon aangeven dat je gestemd had. Bij die ‘I voted’-button stonden de Facebook-profielen van zes goede vrienden. Met name die sociale druk zorgde voor gedragsverandering.’
‘Het is aan de ene kant democratieversterkend dat je daadwerkelijk meer mensen naar de stembus kan krijgen. Problematisch vind ik dat zo’n bericht nooit bij alle burgers terecht komt – nog afgezien van de vraag van de inbreuk op privacy. Bij verkiezingen staat de relatie tussen de overheid en burgers centraal. Door een bericht te plaatsen op een sociaal medium waar niet iedereen gebruik van maakt, maak je onderscheid tussen burgers terwijl je die als gelijken zou moeten behandelen.’
‘En het wordt nog ingewikkelder als een presidentskandidaat gericht alleen bepaalde groepen aanspreekt. Bij de verkiezingen in 2012 heeft Obama met een enorm team van data-analisten de zwevende kiezers in swing states kunnen analyseren en gebruik gemaakt van die vriend-tot-vriend-beïnvloeding. In dit geval denk ik: gelukkig maar, zo hadden we nog vier jaar een democratische president. Maar campagne voeren wordt zo heel onzichtbaar. Welke algoritmes worden gebruikt zodat ik word aangesproken en niet mijn buurman?’
Gepubliceerd in Filosofie Magazine, januari 2017. Illustrator: Bas van der Schot.
Iedere maand interview ik een filosoof over een wetenschappelijk experiment voor de rubriek ‘Het Experiment’. Lees meer voorbeelden hier.
